Występowanie i zagrożenia:

Występuje dość licznie w okolicach podgórskich oraz w Karpatach i Sudetach, jednak nie osiąga piętra regla górnego. W ostatnich dziesięcioleciach jej liczebnosci spadła, a przyczyną jest obudowywanie potoków, prowadzące do utraty siedlisk dla larw. Ogólny zasięg obejmuje Europę środkową, Półwysep Bałkański i Półwysep Apeniński, Turcję i północną afrykę.

Ciekawostki:

Gruczoły skurne z tyłu głowy (parotydy) zawierają silny jad wydzielany w razie zranienia lub gwałtownego ściśnięcia; jaskrawe, żułte bądź pomarańczowe plamy to ostrzeżenie dla potencjalnego napastnika.

Cecha charaktrerystyczna:

Zwierzę jaszczurkowatego ksztaltu o kontrastowym, czarno-żółtym lub czarno-pomarańczowym zabarwieniu.

Opis:

największy w Europie płaz ogoniasty. Długość ciała do 25 cm. Grzbiet o żółto-czarnym lub żółto-pomarańczowym rysunku układającym sie w pasy lub plamy, skóra gładka, jak by polakierowana, głowa duża, nogi krótkie i silne, ogon krótszy od reszty ciała.

Sposób życia:

Zamieszkuje wilgotne lasy, zwłaszcza liściaste, w piętrze regla dolnego i pogórza. Prowadzi londowy, zmierzchowo-nocny tryb życia; dzień przesypia w ukryciach pod kamieniami lub w norach innych zwirząt. Nazywana bywa deszczową jaszczurką, gdyż szczególnie aktywna jest przy dżdżystej pogodie. Na lądzie porusza się nie zgrabnie, a przy tym jest słabym pływakiem. Jej pokarmem są dżdżownice, ślimaki, larwy owadów, rzadziej pająki lub dorosłe owady. Zimuje od października- listopada, czasem dopiero od grudnia, do marca- kwietnia. Do godów przystępuje w kwietniu- maju, na lądzie. Jest jajożyworodna; po mniej więcej roku składa do wody, przy brzegach potoków, kilkadziesiąt dobrze rozwinętych larw, mających już nogi i pierzaste skrzela. Przeobrażenie następuje po 3 miesiącach.